Data publikacji: 1 stycznia 2020

Lecąc w podróż samolotem – zwłaszcza ten pierwszy raz – możemy się zastanawiać, jak to w ogóle możliwe? Tak ciężka maszyna, z tyloma pasażerami na pokładzie jest w stanie unieść się w powietrze i pokonać tysiące kilometrów przy ogromnej prędkości. Zagłębiając się w temat odkryjemy, że samoloty skrzętnie korzystają z praw fizyki obowiązujących na naszej planecie.

By jednak z nich skorzystać, muszą spełni odpowiednie wymagania – z reguły dotyczą one ich budowy, zwłaszcza skrzydeł oraz kadłuba. Poza tym, by w pełni wykorzystać możliwości oferowane przez zdobycze współczesnej technologii, a także prawa fizyki, muszą osiągnąć odpowiednią wysokość. Jaka jest wysokość przelotowa samolotu i dlaczego jest tak istotna?

Pułap samolotu, a wysokość przelotowa. Różnice i rzeczywiste wartości

Na wstępie trzeba zaznaczyć, że wykorzystywanie zamiennie pojęć pułapu samolotu oraz jego wysokości przelotowej jest błędne. Pułap samolotu to po prostu największa maksymalna wysokość, jaką jest w stanie osiągnąć dana maszyna. Wysokością przelotową jest natomiast najbardziej efektywna dla pracy samolotu – lecąc na jej poziomie, statek powietrzny osiąga optymalne spalanie paliwa oraz prędkość, dzięki czemu może polecieć dalej i szybciej.

Jaka jest wysokość przelotowa? Zawsze zależy ona od modelu samolotu, ponieważ ich konstrukcja wpływa na optymalną wysokość – niektóre zwyczajnie nie mogą wznieść się zbyt wysoko z uwagi na ciśnienie lub temperaturę. Przykładowo, samoloty wykorzystywane przez linie Ryanair – Boeingi 737-8 – latają na wysokości do 13,5 km. Wizzair wykorzystuje Airbusy A320-200 Condor, które mogą wznieść się na 11,98 km.
Ciekawostki lotnicze podbija samolot Virgin Atlantic GlobalFlyer – samolot zaprojektowany, by jeden pilot samotnie wykonał z jego pomocą lot dookoła świata. Jego wysokość przelotowa wynosi aż 15 km – lot oczywiście się powiódł.

Temperatura w samolocie i na zewnątrz podczas lotu

Czasami podczas filmów opisujących katastrofy lotnicze, widzimy sytuacje, gdy okna lub drzwi są nieszczelne i jest śmiertelnie niebezpieczne dla pasażerów. Dlaczego? Wysokość przelotowa to z reguły między 8 a 12 kilometrami dla samolotów pasażerskich – zależy to nie tylko od samolotu, ale też kontrolerów. Samoloty lecące na zachód i północ przypisane są do korytarzy powietrznych o wartościach parzystych, te na południe i wschód o wartościach nieparzystych. Wszystko po to, by te będące na kursie kolizyjnym, nie zderzyły się ze sobą. Niemniej, na tej wysokości panują zupełnie inne warunki niż blisko ziemi, gdzie poruszamy się na co dzień.

Temperatura na wysokości 10 km dochodzi od -50 do nawet -60 stopni Celsjusza. Kabina samolotu stanowi swego rodzaju ochronę dla pasażerów przed tak ogromną różnicą temperatur. W takiej sytuacji panuje także zupełnie inne ciśnienie – gęstość powietrza na wysokości około 10 km jest znacznie mniejsza, powietrze jest dużo rzadsze i zawiera mniej tlenu. Oddychanie w takich warunkach nie byłoby możliwe przez więcej niż kilkadziesiąt sekund – dlatego na pokładzie samolotu znajdują się maski tlenowe, używane kryzysowych sytuacjach. Chociaż w samej kabinie jest dużo cieplej, zupełnie inna temperatura w luku bagażowym – potrafi spaść nawet do tej poza samolotem. W ramach ciekawostki lotniczej – w 2014 roku pewna osoba przeżyła lot właśnie w podwoziu. 16-latek chciał uciec z domu i dostać się na Hawaje – przeżył godzinny lot w tak niskiej temperaturze, chociaż stracił przytomność tuż po starcie wskutek ciśnienia i niskiej temperatury.

---

Zobacz także:

• Innowacje na lotnisku Rębiechowo w Gdańsku
• Innowacje na lotnisku Ławica w Poznaniu